Στις μεγάλες επετείους του έθνους που η μνήμη ζωντανεύει ευγνώμονα και αναλογίζεται τις θυσίες των μεγάλων αγωνιστών της ελευθερίας μας, η σκέψη πετάει σε κλέφτικα λημέρια, μπαρουτοκαπνισμένες φουστανέλες, πυρπολημένες ναυαρχίδες, κρυφά Σχολεία, «ελεύθερους πολιορκημένους». Δίκαια. Αγώνας απροσκύνητων ανθρώπων ήταν, που τα έδωσαν όλα για την αποτίναξη της ασήκωτης σκλαβιάς.
Κολοκοτρωναίοι ή Μποτσαραίοι, Μακρυγιάννης ή Καραϊσκάκης, Μιαούλης ή Κανάρης, Τζαβέλαινα ή Μπουμπουλίνα, Ιεράρχες ή καλόγεροι στα μοναστήρια άλλο όνειρο δεν είχαν πάρεξ την ελευθερία!
Ο δικός τους υπέρλογος ηρωισμός έπεισε τους Ευρωπαίους να πιστέψουν ότι οι αρματωλοί κι οι κλέφτες και οι υπέροχοι οπλαρχηγοί ήταν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, που θαύμαζαν για τον πολιτισμό τους. Ίσως η εκτίμησή τους μεγάλωνε μέσα στο όλο κλίμα που επικρατούσε τότε στην Ευρώπη για την προστασία των καταδυναστευομένων λαών.
Η πραγματικότητα είναι πως ο ξεσηκωμός της μικρής Ελλάδας ενάντια στο βάρβαρο Τούρκο κατακτητή συγκίνησε βαθιά πολλούς ευγενείς ανθρώπους πολιτισμένων κρατών.
Στην περίοδο πριν και κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 αναπτύχθηκε ένα κύμα Φιλελληνισμού. Μια ιδιαίτερη αγάπη για κάθε τι το Ελληνικό. Μια εύνοια υπέρ των ελληνικών υποθέσεων, φιλικά αισθήματα με έκδηλη συμπαράσταση ηθική και υλική. Μια προσφορά και εντυπωσιακή αυτοθυσία!
Φιλέλληνες, ξένοι υπήκοοι έδωσαν περιουσίες, συμμετείχαν στις πολεμικές επιχειρήσεις, δημιουργούσαν έργα τέχνης και πρόβαλλαν τον ελληνικό αγώνα στο εξωτερικό. Η ονοματολογία κάποιων γνωστών θα ήταν τόσο άδικη, τόσο ελλιπής. Ενδεικτικά μόνον σημειώνουμε ελάχιστα ονόματα:
•    Ο Άγγλος ποιητής Λόρδος Βύρωνας
•    Ο Τζορτζ Κάνινγκ, υπουργός Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας
•    Ο Φρανσουά ντε Σατωμπριάν, περιηγητής, συγγραφέας
•    Ο Βίκτωρ Ουγκώ, με τα εμπνευσμένα από την Επανάσταση ποιήματά του
•    Ο Κάρολος Νόρμαν, Γερμανός στρατιωτικός, που το 1822 τέθηκε επικεφαλής του Ελληνικού στρατού και πέθανε στο Μεσολόγγι.
•    Ο μεγάλος Φιλέλληνας Φρανκ Άμπνεϋ Άστιγξ, που με δικά του έξοδα κατασκευάστηκε το πρώτο ατμοκίνητο πολεμικό σκάφος, «Καρτερία», κι έδρασε με ηρωισμό στο Αιγαίο, στο Μεσολόγγι, στο Φάληρο, στον Ωρωπό.
Κι αν δεν αναφερθούμε σε τόσο άλλο πλήθος Φιλελλήνων, κι αν λησμονήσουμε τον Ιταλό Σανταρόζα ή τον Γάλλο Τραπεζίτη Εϋνάρδο, δεν μπορεί να μη συγκινηθούμε όταν φτάσουμε προσκυνητές στον κήπο του Μεσολογγίου με τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» Έλληνες και Φιλέλληνες και σ’ ένα μικρό μνημείο, δίπλα από τον Ελβετό τυπογράφο Ιάκωβο Μάγερ, θα διακρίνουμε σκεπασμένα με πέτρα από το «Αλωνάκι» τα υπολείμματα του Τυπογραφείου, που εκδίδονταν τα «Ελληνικά Χρονικά».
Στη μάχη του Πέτα, το 1822, τάγμα ολόκληρο Φιλελλήνων μαζί με τους Έλληνες, αγωνίστηκαν με άφθαστο ηρωισμό, αλλά έπεσαν για την ελευθερία μας. Σώθηκε μια μικρή ομάδα μόνο με τον τραυματισμένο Νόρμαν και έφερε την είδηση στον Μαυροκορδάτο, που αντιστεκόταν σε άλλο πόστο: «Το παν απωλέσαμεν, πλην της τιμής»!
Η Ελλάς ευγνωμονούσα γράφει εις την πλάκα της Αθανασίας τα ονόματα των αγωνισθέντων Φιλελλήνων υπέρ της Ελευθερίας της.
Να ‘ταν μία, να ‘ταν δύο παρόμοιες πλάκες ζωγραφισμένες με λαϊκή τεχνοτροπία της εποχής της Ελληνικής Επαναστάσεως.
Να ‘ταν ένας, να ‘ταν δύο οι τόποι που έχουν στήσει μια μεγαλόπρεπη ή απέριττη στήλη στη μνήμη των Φιλελλήνων, που αγάπησαν αυτό τον τόπο κι άφησαν τις πατρίδες τους κι ήρθαν ν’ αγωνισθούν για την ελευθερία της δικής μας γης!
Ενθάδε κείνται οι ηρωικώς πεσόντες Φιλέλληνες, Γάλλοι, Γερμανοί, Ιταλοί, Δανοί, Αμερικανοί, Πολωνοί, Ελβετοί, Ολλανδοί.
Ο Φιλελληνισμός, βέβαια, ως ιδεολογικό κίνημα δεν έχει ημερομηνία λήξεως, έστω κι αν παρουσιάζει διακυμάνσεις που οφείλονται σε πολιτικές συγκυρίες και απογοήτευση ίσως πολλών Φιλελλήνων από τους σύγχρονους Έλληνες.
Υπάρχουν όμως και σήμερα μεγάλοι Ελληνιστές, που αγαπούν και προβάλλουν τον Ελληνικό πολιτισμό και τα Ελληνικά Γράμματα σε όλο τον κόσμο.
Χρέος μας είναι η ευγνωμοσύνη για τ’ ακριβό αγαθό της ελευθερίας να μην αναφέρεται μόνο στους δικούς μας ήρωες προγόνους, αλλά και στους ευγενείς Φιλέλληνες που «απώλεσαν το παν, πλην της τιμής».
Περιοδικό «Η Δράσις μας», Μάρτιος 2010

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ