Για όλους μας τους κεκοιμημένους εμείς που αποτελούμε την επί γης στρατευόμενη του Χριστού Εκκλησία δεόμαστε προς Κύριο και ζητούμε την ανάπαυσή τους στη βασιλεία του. Ιδιαιτέρως στρεφόμαστε προς την εν ουρανώ θριαμβεύουσα Εκκλησία, την Εκκλησία των αγίων μας, και μνημονεύουμε τους Αγίους μας, εξαιρέτως δε “της Παναγίας αχράντου, υπερευλογημένης, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας”. Τους μνημονεύουμε, αποδίδουμε τιμή και δόξα στα άγια πρόσωπά τους και τις ιερές μνήμες τους, ζητούμε δε τις προσευχές και δεήσεις τους για μας προς το Θεό και τη βοήθειά τους σε πολλές ανάγκες του βίου μας. Με ξεχωριστή πίστη και ευλάβεια τιμούμε την υπεραγία Θεοτόκο, τη Μητέρα του Κυρίου μας, και ζητούμε την προστασία της, την ταχεία σκέπη και βοήθειά της. Προστρέχουμε στους θαυματουργούς αγίους και αγίες μας, και για ψυχικές και σωματικές ανάγκες, αφού ο Θεός τους έδωσε το χάρισμα της θαυματουργίας και με θαύματα θεραπεύουν πολλούς και ψυχικώς και σωματικώς αρρώστους. Ομοίως τελούμε εορτές και πανηγύρεις στις μνήμες τους και με βαθιά ευλάβεια ασπαζόμαστε τα ιερά λείψανά τους και τις αγίες εικόνες τους (1).
Η τιμή και δόξα την οποία απευθύνουμε προς τους Αγίους μας εμμέσως αναφέρεται στον ίδιο το Θεό και Κύριο. Τιμώντας δηλαδή τους Αγίους τιμούμε και δοξάζουμε τον ίδιο τον Θεό που τους ανέδειξε ένδοξους αγίους και πολίτες της ουρανίου του βασιλείας. Όπως λέει ένα τροπάριο της Εκκλησίας• “ο Θεός ο ενδοξαζόμενος εν ταις μνήμαις των αγίων σου”, αυτός υπάρχεις Σωτήρας μας. Και παίρνοντας θάρρος από αυτό και οι επί γης στρατιώτες του Χριστού, επικαλούμενοι τις δεήσεις των αγίων μας λέμε στο Θεό• “Τη πρεσβεία, Κύριε, των αγίων και της Θεοτόκου την σην ειρήνην δος ημίν και ελέησον ημάς ως μόνος οικτίρμων”. Και ειδικότερα προς τη Θεοτόκο• “Ότι ουκ έχομεν παρρησίαν διά τα πολλά ημών αμαρτήματα, συ τον εκ σου γεννηθέντα δυσώπησον, Θεοτόκε Παρθένε. Πολλά γαρ ισχύει, δέησις μητρός προς ευμένειαν Δεσπότου”. Και προς το Χριστό• “Δέξαι την τεκούσαν σε Θεοτόκον πρεσβεύουσαν υπέρ ημών και σώσον, Σωτήρ ημών, λαόν απεγνωσμένον”. Γενικώς δε σε όλους τους Αγίους• “Πάσαι των Αγγέλων αι στρατιαί, Πρόδρομε Κυρίου, Αποστόλων η δωδεκάς• οι Άγιοι Πάντες μετά της Θεοτόκου ποιήσατε πρεσβείαν εις το σωθήναι ημάς”.
Άλλος λόγος για τον οποίο έχουμε την τιμή τις μνήμες και τις εικόνες των Αγίων και τιμητικά προσκυνούμε αυτές είναι και η μίμησή τους, η αντιγραφή και μίμηση της αρετής τους, της αγιότητάς τους και εν γένει της θεάρεστης αρετής τους. Να ζήσουμε και εμείς, όπως έζησαν εκείνοι. Να ζήσουμε άγιοι, πιστοί και θεοφιλείς και στο Θεό αφοσιωμένοι. Και το παράδειγμα της ένθεης ζωής των αγίων μας το παρουσιάζουν οι ιερές εικόνες τους. Οι εικόνες κατά τον άγιο Βασίλειο και κατά την Έκτη αγία Οικουμενική Σύνοδο είναι “βιβλία γλωττοφόρα”, βιβλία που έχουν γλώσσα και μιλούν και διδάσκουν την αρετή και αγιότητα εκείνων τους οποίους εικονίζουν. Ομοίως και τα ιερά τους λείψανα που βρύουν ιάματα, διαλαλούν την αγιότητά τους και τη χάρη του Θεού, με την οποία τους χαρίτωσε και τους κατέστησε βοηθούς και αντιλήπτορες των ασθενών και αμαρτωλών ανθρώπων. Επί πλέον πρέπει να γνωρίζουμε, ότι η τιμή, που αποδίδουμε στην εικόνα, αποδίδεται κυρίως στο πρόσωπο του Αγίου, τον οποίο εικονίζει• “Η γαρ της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει και ο προσκυνών την εικόνα προσκυνεί εν αυτή του εγγραφομένου την υπόστασιν”, όπως ορίζει η Ζ’ αγία Οικουμενική Σύνοδος. Λοιπόν, τους έχουμε τους αγίους μας και πρεσβευτές μας προς Κύριο, και βοηθούς στις ανάγκες μας, έχουμε όμως αυτούς και τις αγίες εικόνες τους, τα ιερά λείψανά τους και πρότυπα αρετής και αγιότητας. Γι’ αυτό και τους τιμούμε και τους εορτάζουμε και τους επικαλούμαστε στις προσευχές μας, τις δεήσεις και λειτουργίες μας.
Και εδώ πρέπει να σημειώσουμε τις μεγάλες διαφορές, τις οποίες έχουμε εμείς οι Ορθόδοξοι με τους αιρετικούς παπικούς και προτεστάντες. Οι μεν παπικοί παρουσιάζουν τους αγίους ως ημίθεους με υπέρτακτα έργα, όπως είπαμε, με τα οποία ο Πάπας νομίζει πως βγάζει και από την κόλαση τους αμαρτωλούς. Οι προτεστάντες ολωσδιόλου τα αντίθετα. Δεν αναγνωρίζουν αγίους, διότι θεωρούν τους εαυτούς τους αγίους. Την υπεραγία Θεοτόκο την υποβιβάζουν πολύ, την θεωρούν μία απλή και συνηθισμένη γυναίκα, ενώ ο Αρχάγγελος την είπε “κεχαριτωμένη”και “ευλογημένην εν γυναιξί”. Δεν την σέβονται ούτε την τιμούν ως μητέρα του Θεού. Μερικοί δε από αυτούς εκφράζονται με βλάσφημα λόγια για την Αειπάρθενο Κόρη. Οι πλάνες τους, λοιπόν, είναι πολλές και μεγάλες και μεταξύ μας κανείς συμβιβασμός δεν χωρεί. Ας το γνωρίζουν καλό αυτό όλοι οι Ορθόδοξοι και ας μην παραπλανόμαστε πως εν ονόματι τάχα της αγάπης,, μπορούμε να παραμερίσουμε τις πλάνες των αιρετικών και να γεφυρώσουμε τα χάσματα, για να ενωθούμε. Ποτέ, πότε ένωση με αιρετικούς δεν μπορούμε να κάνουμε παρά μόνο όταν αυτοί αποκηρύξουν με πραγματική μετάνοια τις ασεβείς και βλάσφημες κακοδοξίες τους.
________________________________________
Υποσημείωση
(1) Στις θείες Λειτουργίες και του ιερού Χρυσοστόμου και του Μ. Βασιλείου και σε άλλες αρχαίες λειτουργίες μνημονεύονται κατά την προσφορά της αναίμακτης θυσίας οι άγιοι που δοξάστηκαν από το Θεό, κατά το Γραφικό “τοις αγίοις τοις εν τη γη αυτού εθαυμάστωσεν ο Κύριος” (Ψαλμ. ιε’ 3). Δηλαδή μνημονεύουμε τους Προπάτορες του Κυρίου, τους Προφήτες, τους Αποστόλους, τους Μάρτυρες και Ομολογητές, τους Ποιμένες και διδασκάλους της Εκκλησίας, Όσιους, Ιεράρχες, Ασκητές και όλους τους Αγίους άνδρες και γυναίκες, όλως ιδιαιτέρως δε, όπως είπαμε, την Υπεραγία Θεοτόκο μας. Αλλά “των αγίων μνείαν ποιείται η Εκκλησία ουχί προς εξιλέωσιν των αμαρτιών αυτών, ωσεί ούτοι δεν εδικαιώθησαν, ουδ’ είναι εν ευφροσύνη έτι, αλλ’ ευχαριστούσα μεν τω Σωτήρι διά την προς τους αγίους χάριν και δόξαν, θεωμένη (καθώς βλέπει) δε το απολυτρωτικόν αυτού έργον μεθ’ όλων των ενεργειών και αποτελεσμάτων αυτού, των εμφανιζομένων εν τοις τελειωθώσι πνεύμασι (στις ψυχές των τελειωθέντων αγίων) της θριαμβεύουσας Εκκλησίας. Ούτω δε μνημονεύουσα των αγίων δέεται συγχρόνως του Κυρίου, όπως ταις πρεσβείαις αυτών επακούση των υπέρ των ζώντων και των τεθνεώτων ευχών αυτής. Ούτως ερμηνεύουσι την μνείαν ταύτην των αγίων ου μόνον αι λειτουργίαι αυταί, εις το τέλος των οποίων προσθέτουν τας υπέρ αυτών ευχάς, λέγουσαι• “ων ταις ικεσίαις (δηλαδή διά των πρεσβειών των αγίων) επίσκεψαι ημάς ο Θεός και μνήσθητι πάντων των κεκοιμημένων επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου και ανάπαυσον αυτούς όπου επισκοπεί το φως του προσώπου σου”. Αυτά οι Αποστολικές Διαταγές (VIII, 12). Και ο άγιος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων στη μυσταγωγική του κατήχηση (V, 9) λέει• “είτα (μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων) μνημονεύομεν και των προκεκοιμημένων πρώτων Πατριαρχών, Προφητών, Αποστόλων, Μαρτύρων, όπως ο Θεός ταις ευχαίς αυτών και πρεσβείας προσδέξηται ημών την δέησιν”. Παρόμοια λένε και οι Πατέρες Αυγουστίνος και Χρυσόστομος.
Είναι δε ανάγκη να προστεθεί εδώ, ότι και οι Άγιοι Άγγελοι στον Ουρανό αποτελούν μέλη της θριαμβεύουσας Εκκλησίας, είναι προστάτες και βοηθοί σε μας τους στρατευόμενους, μνημονεύονται στις θείες μας Ακολουθίες και Λειτουργίες και τιμούμε αυτούς επικαλούμενοι την προστασία τους ιδίως στις επιδρομές των δαιμόνων.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ