Μεγίστη Λαύρα!
Το σωστότερο: Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Σαράντα μέτρα πάνω από τη θάλασσα, στο νοτιοανατολικό άκρο της χερσονήσου, απλώνεται στη χαρά του ήλιου και της θάλασσας και προσφέρει άλλες χαρές, ουράνιες, στους προσκυνητές που φτάνουν ως εκεί.
Είναι ένα πολυπληθές, όπως μαρτυρεί η ονομασία του, μοναστήρι. Το αρχαιότερο και το μεγαλύτερο σε έκταση, το πρώτο στην ιεραρχία των μονών του Άθωνα, με την πλουσιότερη βιβλιοθήκη του Όρους. Εδώ βρίσκουμε την αρχή του οργανωμένου αγιορείτικου μοναχισμού.
Παραπάνω από δέκα αιώνες πέρασαν από τότε (963 μ.Χ.) που ο σπουδαίος ιδρυτής του, ο όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, ξεκίνησε να το κτίζει. Με την απλόχερη οικονομική βοήθεια του πνευματικού του φίλου, στρατηγού και έπειτα αυτοκράτορα, Νικηφόρου Φωκά, και των επίσης αυτοκρατόρων Ιωάννου Τσιμισκή και Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου δημιούργησε τη Μεγίστη Λαύρα!
Τότε ήταν που, σύμφωνα με την παράδοση, συνέβη λιμός (πείνα) στην αυτοκρατορία, πράγμα που επηρέασε και το Άγιο Όρος. Και τη Λαύρα, που τότε οικοδομούνταν. Ξεκίνησε ο Άγιος να πάει στις Καρυές. Να ζητήσει συμβουλές από τους γέροντες… Να βρει μια λύση για τη μεγάλη δυσκολία. Δυο ώρες περπατούσε… Μα τι βλέπει; Μια σεμνότατη και ωραιότατη Κυρία τον σταματά και του απευθύνει τον λόγο:
–Από πού έρχεσαι και πού πας, Αθανάσιε;
Σαστίζει ο Άγιος. Γυναίκα στο Άγιο Όρος;
–Ποια είσαι και πώς με ξέρεις;
–Είμαι η Μητέρα του Κυρίου και η προστάτιδά σου. Πες μου όμως, γιατί άφησες τη Λαύρα και πού πας;
Έμπειρος μοναχός ο Άγιος την προκαλεί:
–Αν δεν δω κάποιο σημείο, δεν πιστεύω πως είσαι η Κεχαριτωμένη!
–Δίκαιο έχεις, του απαντά. Έλα λοιπόν. Χτύπα με το ραβδί σου στο Όνομα της Αγίας Τριάδος αυτή την πέτρα κάνοντας επάνω της το σημείο του Σταυρού και θα δεις να αναβλύζει άφθονο και αστείρευτο νερό. Νερό που δεν θα πληθαίνει τον χειμώνα ούτε θα λιγοστεύει το καλοκαίρι.
Την άκουσε ο Άγιος. Έκανε ό,τι του είπε. Έγινε όπως του υποσχέθηκε. Από τότε η πηγή αυτή ξεδιψά και αγιάζει τους διαβάτες μέχρι σήμερα. Εκεί υπάρχει και εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής.
Ο μεγάλος λογοτέχνης Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, αυθεντικός προσκυνητής του Όρους, παρουσιάζει τα «κελαρύσματα» του αγιάσματος σαν πολύ ευχάριστη βοή, σαν «ψαλμωδίαν», σαν φλοίσβο ακτής, σαν ψιθυρίσματα μικρών πουλιών μέσα στις φωλιές τους.[1].
Βεβαιωμένος ο Γέροντας ότι η Κυρία Θεοτόκος τον προστατεύει, Την προσκύνησε και υπάκουσε στην προτροπή Της να επιστρέψει στη Λαύρα. Εκεί βρήκε τις αποθήκες γεμάτες με αγαθά και συνέχισε τα έργα του.
–Είμαι η προστάτιδά σου, του είπε η Παναγία! Και δεν τον εγκατέλειψε. Ούτε όταν ποικίλα θέματα τον δυσκόλευαν, ούτε όταν το «οικονομείο», η αποθήκη των τροφίμων, απόμενε άδειο από τρόφιμα και δεν μπορούσε να θρέψει μοναχούς και εργάτες. Του δήλωσε πως αυτοδιορίστηκε ως «Οικονόμος της Μονής», για να μην έχουν καμιά μέριμνα. Γέμιζαν πάλι οι αποθήκες από τα ελέη Της.
Αυτή, η Κυρία Θεοτόκος, είναι από τότε η Παναγία η Οικονόμισσα του μοναστηριού. Στη Μεγίστη Λαύρα δεν ορίζεται, όπως σε κάθε μοναστήρι μοναχός «οικονόμος» παρά μόνο βοηθός οικονόμου, «παραοικονόμος».
Την εικόνα της Παναγίας της Οικονόμισσας προσκυνά καθένας που φτάνει στο μεγάλο αυτό μοναστήρι, καθώς η ευλάβεια των μοναχών την έχει τοποθετήσει σε ξύλινο προσκυνητάρι αριστερά της κεντρικής εισόδου και διατηρεί μπροστά της ακοίμητο το καντήλι της ευγνωμοσύνης τους.
Αυτή την Κυρία Δέσποινά μας να παρακαλούμε να «οικονομεί» και για μας, ώστε ποτέ να μη λείψουν από την ορθόδοξη πατρίδα μας όσα είναι απαραίτητα για να ζούμε όπως θέλει ο Υιός Της.
π.
[1]ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΩΡΑΪΤΙΔΗ, ΜΕ ΤΟΥ ΒΟΡΙΑ ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1924, σ. 195 κ.εξ.
 
Πηγές:
http://www.monipetraki.gr/agathanathw.html
http://ikivotos.gr/post/446/osios-athanasiosathwniths-o-monaxos-poy-allakse-thn-istoriatoy-agioy-oroys
 
«Πρός τή ΝΙΚΗ», Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2020