Ἡ Ἁγία Ἀλεξάνδρα ἦταν σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.). Ἐντελῶς διαφορετική ἀπό ἐκεῖνον, πού ἦταν τραχύς στά αἰσθήματα καί φίλος τῆς βίας καί τοῦ αἵματος, διακρινόταν γιά τήν ἤρεμη ψυχική της διάθεση, τήν εὐσπλαχνία καί τήν φιλάνθρωπη ζωή της. Καί ἡ Χάρη τοῦ Κυρίου αὔξανε μέσα της τόν φωτισμό. Καί τό θεῖο ἔλεος τήν καταξίωσε κατά τήν διάρκεια τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου νά αἰσθανθεῖ μέσα της τήν πνοή καί τήν ὁρμή τῆς πίστεως στόν Χριστό. Τότε, ἀφοῦ στράφηκε πρός τόν αὐτοκράτορα, τόν παρακάλεσε νά διατάξει τήν παύση τῶν μαρτυρικῶν βασανιστηρίων. Ἐκεῖνος ὑπέθεσε ὅτι ἡ αὐτοκράτειρα, ἀσυνήθιστη σέ τέτοιου εἴδους θεάματα, κατελήφθη ἀπό οἶκτο ἀσυνείδητο καί ἀπερίσκεπτο. Τῆς εἶπε λοιπόν νά ἀποσυρθεῖ. Ἀλλά ἔλαβε μεγαλόφωνη τήν ἀπάντηση ὅτι μία τέτοιου εἴδους σκηνή εἶναι ἀπάνθρωπη καί ἀνάξια τοῦ στέμματος.
Καί ὅταν ὁ αὐτοκράτορας ἔβρισε τό Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἐκείνη μέ ἀνδρεία φωνή διακήρυξε ὅτι καταγγέλλει ἐνώπιον τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ τούς διῶκτες τῶν Χριστιανῶν καί ὁμολογεῖ καί αὐτή τήν πίστη της στόν Ἰησοῦ Χριστό.
Ὁ αὐτοκράτορας θέλησε νά ἑρμηνεύσει τήν δήλωσή της ὡς διανοητική διατάραξη. Ἀλλά ἐκείνη διαμαρτυρήθηκε καί ἐπανέλαβε τήν ὁμολογία της. Ὁ Διοκλητιανός τότε ἐξεμάνη. Ἐνῷ αὐτός ζητοῦσε νά ἐξοντώσει τούς Χριστιανούς, ἡ κατάκτησή τους εἰσῆλθε καί στά ἀνάκτορα καί ἡ ἴδια ἡ βασίλισσα προέβαλε φανερά τήν ἴδια πίστη καί ἦταν συνήγορός τους. Διέταξε λοιπόν τήν ἀπαγωγή καί τή φυλάκισή της.
Στήν φυλακή ἡ Ἁγία πέρασε τή νύχτα μέ προσευχή γιά τόν ἑαυτό της καί παρακαλώντας τόν Κύριο γιά τήν Ἐκκλησία Του, ἡ ὁποία τόσο σφοδρά κλυδωνιζόταν. Γιά τήν ζωή της δέν ἐνδιαφερόταν καθόλου. Ἐπιθυμοῦσε μάλιστα νά ἐλάμβανε μαρτυρικό θάνατο, ἀλλά ἀναχαιτιζόταν ἀπό ἕνα δισταγμό. Γνώριζε ὅτι γιά τόν σύζυγό της δέν ὑπῆρχε ἔλεος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ πού ἦταν δίκαιος κριτής, δέν ἤθελε ὅμως νά ἐπιβαρυνθεῖ ἡ ἐνοχή του γιά τό ἔγκλημα μέ τόν δικό της φόνο καί δεήθηκε πρός τόν Ὕψιστο νά παραλάβει τήν ψυχή της ἀπό τήν φυλακή ἐκείνη καί νά φανεῖ εὐσπλαχνικός πρός αὐτή, γιά τό ὅτι ἐπί τόσο καιρό ἐκείνη παρακολουθοῦσε ἀπαθής τούς διωγμούς τῶν Χριστιανῶν κοντά στό πλευρό τοῦ διώκτη αὐτῶν.
Ἡ δέησή της εἰσακούσθηκε. Δύο ἡμέρες πρίν τήν θανάτωση τοῦ Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου, τό ἔτος 303 μ.Χ., παρέδιδε τήν τελευταία της πνοή στή φυλακή. Τό παράδειγμα τῆς βασίλισσας ἀκολούθησαν καί οἱ τρεῖς ἀπό τούς ἀκόλουθούς της, ὁ Ἀπολλώ, ὁ Ἰσαάκιος καί ὁ Κοδράτος. Τίμιοι καί ἐνάρετοι ὑπηρέτες, ἀφοσιωμένοι ἀπό καρδιά στήν αὐτοκράτειρά τους, τῆς ὁποίας γνώριζαν τήν ἀγαθότητα, σκέφθηκαν ὅτι ἡ ἀπόφασή της καί ἡ πίστη της στόν Χριστό ἔπρεπε νά τούς κάνει νά ἐξετάσουν καί αὐτοί χωρίς προκατάληψη τήν πίστη στόν ἀληθινό Θεό καί νά κανονίσουν ἀναλόγως τή διαγωγή τους στό μέλλον. Πῆγαν λοιπόν σέ ἕναν Χριστιανό ἱερέα, τόν ἄκουσαν καί ἀποχώρησαν ἀπό τό σπίτι του ἔνθερμοι πιστοί, φωτισμένοι ἀπό τή Χάρη τοῦ Παρακλήτου, μέ τήν ἀπόφαση νά ἀκολουθήσουν τό παράδειγμα τῆς βασίλισσάς τους καί σύντομα ήλθε η ἡμέρα να ὁμολογήσουν καί αὐτοί τήν πίστη τους.
Ὁ Διοκλητιανός διέταξε τήν θανάτωσή τους καί, τόν μέν Κοδράτο τόν ἀποκεφάλισαν, τούς δέ Ἀπολλώ καί Ἰσαάκιο τούς ὑπέβαλαν στόν θάνατο διά τῆς πείνας καί τῆς δίψας. Τό βασανιστήριο αὐτό ὑπῆρξε ὀδυνηρότατο. Ἀλλά τό ἀντιμετώπισαν μέ ἀνδρεία, παρηγορούμενοι ἀπό τήν ἐλπίδα ὅτι ἐπρόκειτο νά συναντηθοῦν στά σκηνώματα τῆς δικαιοσύνης καί τῆς μακαριότητας μαζί μέ τήν Ἁγία βασίλισσα. Ἡ ἐλπίδα τους ἱκανοποιήθηκε. Ἡ Ἐκκλησία τιμώντας τήν μνήμη τους, τούς συνεορτάζει μαζί της τήν ἴδια ἡμέρα.

Πηγή: https://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῷ Χριστῷ προσελθοῦσα Ἀλεξάνδρα πανεύφημε, διά τῶν μεγίστων θαυμάτων Γεωργίου τοῦ Μάρτυρος, κατέλιπες τιμάς βασιλικάς, καί ὤφθης τῶν Μαρτύρων κοινωνός· μεθ’ ὧν πρέσβευε ἀπαύστως ὑπέρ ἡμῶν, τῶν πίστει ἐκβοώντων σοι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σέ στεφανώσαντι, δόξα τῷ σύν Ἁγίοις Ἀθληταῖς, λαμπρῶς σε ἀριθμήσαντι.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.
Μαρτύρων Χριστοῦ, ἐδείχθης ἰσοστάσιος, δεχθεῖσα λαμπρῶς, τό φῶς τῆς θείας πίστεως, ὦ Ἀλεξάνδρα πάνσεμνε· διά τοῦτο πιστῶς ἐκβοῶμέν σοι· τόν βασιλέα τῆς δόξης Χριστόν, δυσώπει ὑπέρ τῶν εὐφημούντων σε.

Μεγαλυνάριον.
Αἴγλῃ λαμπρυνθεῖσα τῇ θεϊκῇ, σεμνή Ἀλεξάνδρα, ὡμολογήσας τόν Χριστόν, καί αὐτοῦ τῆς δόξης, συμμέτοχος ἐγένου, ὑπέρ αὐτοῦ θανοῦσα, γνώμης στερρότητι.