Ὁ Ὅσιος Θεοδόσιος καταγόταν ἀπό τήν κωμόπολη τῆς Μωγαρισσοῦ, ἡ ὁποία ἀνῆκε στήν ἐπαρχία τῆς Καππαδοκίας. Ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ Λέοντος τοῦ Θρακός καί ἔφτασε ἕως καί τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Ἀναστασίου (491 – 518 μ.Χ.). Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Προαιρέσιος καί ἡ μητέρα του Εὐλογία. Ἦταν καί οἱ δυό εὐσεβεῖς καί πιστοί ἄνθρωποι. Ὁ Θεοδόσιος ὅμως, ἀπό θεῖο ζῆλο, δέν ἀκολούθησε τήν ἔγγαμο ζωή, ἀλλά τό μοναχικό βίο. Γι’ αὐτό ἔφυγε ἀπό τήν πατρίδα του καί πῆγε στά Ἱεροσόλυμα νά προσκυνήσει τούς Ἁγίους Τόπους. Στή συνέχεια μετέβη στήν Ἀντιόχεια, ὅπου ἐπισκέφθηκε τόν Ἅγιο Συμεών τόν Στυλίτη, ὁ ὁποῖος τόν ἐμύησε στά τῆς μοναχικῆς πολιτείας καί τῆς ἀρετῆς καί τοῦ προεῖπε ὅτι θά γίνει ποιμένας πολλῶν λογικῶν προβάτων. Ἀσκήτεψε κοντά στό θαυμαστό καί ἐνάρετο ἀσκητή, πού ὀνομαζόταν Λογγίνος, μέ τόν ὁποῖο μαζί μελετοῦσε, συζητοῦσε καί προσευχόταν καί τοῦ ὁποίου σπούδαζε τήν πνευματική διαύγεια καί τή μεγάλη ταπεινοφροσύνη.
Ηταν ἀξιωματοῦχοι τοῦ Πέρσου βασιλιά Σαπώρ τοῦ Β’. Ἐπειδή, ὅμως, ὁμολόγησαν ὅτι εἶναι χριστιανοί, συνελήφθησαν καί μαστιγώθηκαν σκληρά. Ἔπειτα, τούς ἔριξαν στίς φλόγες μιᾶς μεγάλης φωτιᾶς. Ἀλλά οἱ θερμές δεήσεις τους πρός τόν Θεό προκάλεσαν φοβερή θύελλα μέ βροχή, πού ἔσβησε τήν φωτιά. Αὐτό προκάλεσε φόβο στούς Πέρσες, καί τόν ἴδιο τόν Σαπώρ, μέ ἀποτέλεσμα να’ ἀναβάλει, τόν θάνατο τῶν γενναίων χριστιανῶν.
Ἀλλά μετά μερικές μέρες, τούς ἔφερε καί πάλι στό κριτήριο. Ἀφοῦ εἶδε ὅτι δέν μποροῦσε νά ἀλλάξει τό χριστιανικό τους φρόνημα, ἀποκεφάλισε πρῶτο τόν Ἀφθόνιο. Ἔπειτα, ἀπευθυνόμενος στόν Ἐλπιδοφόρο, τοῦ εἶπε νά φανεῖ λογικός, σάν ἐγγράμματος πού ἦταν καί μποροῦσε νά διακρίνει τό ψέμα ἀπό τήν ἀλήθεια. Ὁ Ἐλπιδοφόρος τοῦ ἀποκρίθηκε ὅτι γι’ αὐτό ἀκριβῶς πιστεύει στόν Χριστό, διότι Αὐτός εἶναι «ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή». Δηλαδή ὁ σωστός δρόμος, πού ὁδηγεῖ στήν ἀπόλυτη ἀλήθεια καί στήν πραγματική καί πηγαία ζωή, πού ἀξίζει κανείς νά πεθάνει γι’ αὐτή.
Ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἐλπιδοφόρου ἐξαγρίωσε τόν Σαπώρ καί ἀμέσως τόν ἀποκεφάλισε. Οἱ θυσίες αὐτές ἐνθάρρυναν ἀκόμα περισσότερο τούς ὑπολοίπους καί ἔμειναν ἀκλόνητοι στήν πίστη τους. Τότε ὁ Σαπώρ διέταξε νά τούς ρίξουν μέσα σέ ἀναμμένο καμίνι.
Ἔτσι, μαρτυρικά καί ἔνδοξα, παρέδωσαν ὅλοι τήν μακαρία ψυχή τους στόν ζωοδότη Χριστό.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἀκίνδυνον μέλψωμεν, σύν Ἀφθονίῳ ὁμοῦ, κλεινόν Ἀνεμπόδιστον, Ἐλπιδηφόρον στερρόν, Πηγάσιον ἔνδοξον· οὗτοι γάρ ἀκινδύνως, ἐξ ἀφθόνου κρατῆρος, πηγάζουσι τοῖς ἐλπίδι, ἀρραγεῖ προσιοῦσι, χαρίτων ἀνεμποδίστων, κρήνην θεόβρυτον.
Κοντάκιον. Ἦχος α’. Τόν τάφον σου Σωτήρ.
Ὡς ἄστρα ἀπλανῆ, τοῦ Ἡλίου τῆς δόξης, ἀνέλαμψαν ἐν γῇ, οἱ Χριστοῦ στρατιῶται, τόν ζόφον διώκοντες, τῶν παθῶν καί πηγάζοντες, χάριν ἄφθονον, ἀνεμποδίστως τοῖς πᾶσι, καί ἀκίνδυνον, τήν σωτηρίαν δοροῦνται, ἐλπίδι τῆς πίστεως.
Μεγαλυνάριον.
Ὄμιλος πεντάριθμος Ἀθλητῶν, διηγωνισμένων, ἐν Κυρίῳ μαρτυρικῶς, πρόκειται εἰς αἶνον· αὐτοῖς οὖν ἐκβοῶμεν· χαίρετε Ἀθλοφόροι, Χριστοῦ πανθαύμαστοι.
